کن میان مجرمان حکم ای ایاز

ای ایاز پاک با صد احتراز

گر دو صد بارت بجوشم در عمل

در کف جوشت نیابم یک دغل

ز امتحان شرمنده خلقی بی شمار

امتحانها از تو جمله شرمسار

بحر بی قعرست تنها علم نیست

کوه و صد کوهست این خود حلم نیست

گفت من دانم عطای تست این

ورنه من آن چارقم و آن پوستین

بهر آن پیغامبر این را شرح ساخت

هر که خود بشناخت یزدان را شناخت

چارقت نطفه ست و خونت پوستین

باقی ای خواجه عطای اوست این

بهر آن دادست تا جویی دگر

تو مگو که نیستش جز این قدر

زان نماید چند سیب آن باغبان

تا بدانی نخل و دخل بوستان

کف گندم زان دهد خریار را

تا بداند گندم انبار را

نکته ای زان شرح گوید اوستاد

تا شناسی علم او را مستزاد

ور بگویی خود همینش بود و بس

دورت اندازد چنانک از ریش خس

ای ایاز اکنون بیا و داده ده

داد نادر در جهان بنیاد نه

مجرمانت مستحق کشتن اند

وز طمع بر عفو و حلمت می تنند

تا که رحمت غالب آید یا غضب

آب کوثر غالب آید یا لهب

از پی مردم ربایی هر دو هست

شاخ حلم و خشم از عهد الست

بهر این لفظ الست مستبین

نفی و اثباتست در لفظی قرین

زانک استفهام اثباتیست این

لیک در وی لفظ لیس شد قرین

ترک کن تا ماند این تقریر خام

کاسهٔ خاصان منه بر خوان عام

قهر و لطفی چون صبا و چون وبا

آن یکی آهن ربا وین که ربا

می کشد حق راستان را تا رشد

قسم باطل باطلان را می کشد

معده حلوایی بود حلوا کشد

معده صفرایی بود سرکا کشد

فرش سوزان سردی از جالس برد

فرش افسرده حرارت را خورد

دوست بینی از تو رحمت می جهد

خصم بینی از تو سطوت می جهد

ای ایاز این کار را زوتر گزار

زانک نوعی انتقامست انتظار